Χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τις εξαγωγικές επιδόσεις των ελληνικών περιφερειών για το διάστημα 2012-2016 προκύπτουν από τη μελέτη που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ με τίτλο: «Χαρτογράφηση της εξαγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας, ανά περιφέρεια και ανά νομό».

Σκοπός της μελέτης είναι η ανάδειξη του βαθμού εξωστρέφειας της κάθε περιφέρειας, των κλάδων που εμφανίζουν δυναμική και των αγορών αιχμής που μπορούν με τις κατάλληλες ενισχύσεις να συντελέσουν στην αύξηση της εξαγωγικής επίδοσης της ελληνικής περιφέρειας. Η μελέτη καταρτίζεται συστηματικά από το 2006, αναπαράγοντας και διαχέοντας την πολύ σημαντική πληροφόρηση για το περιφερειακό εξωτερικό εμπόριο.

Η εξαγωγική επίδοση της Ελλάδας το 2016 σημείωσε μείωση καθώς οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν στο ποσό των 25,1 δις. ευρώ έναντι 25,4 δις. ευρώ το 2015, παρουσιάζοντας μείωση κατά 285,8 εκατ. ευρώ, δηλαδή 1,1% σε ετήσια βάση, ενώ τα προβλήματα για τους Έλληνες εξαγωγείς συνεχίστηκαν για άλλη μία χρονιά. Αντίθετα, οι εισαγωγές της χώρας μας το 2016 σημείωσαν αύξηση σε σχέση με το 2015 κατά 487,1 εκατ. ευρώ, δηλαδή 1,1% σε ετήσια βάση, έχοντας ως αποτέλεσμα τη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος κατά 772,9 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, προκύπτει ότι για το 2016 το 66% των ελληνικών εξαγωγών προέρχεται από τις περιφέρειες Αττικής (49%) και Κεντρικής Μακεδονίας (17%), ενώ ακολουθούν οι περιφέρειες Πελοποννήσου (13%), Θεσσαλίας (5%) και Στερεάς Ελλάδας (4%). Όσον αφορά στις εισαγωγές εμπορευμάτων, παρατηρούμε ότι η περιφέρεια Αττικής έχει το μεγαλύτερο μερίδιο (70%), ενώ ακολουθούν οι περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (12%) και Πελοποννήσου (9%), διαμορφώνοντας έτσι το 91,4% των εθνικών εμπορευματικών εισαγωγών.

Για το διάστημα 2012-2016, αύξηση εξαγωγών σημείωσαν οι περιφέρειες Ιονίου (78%), Κρήτης (30%), Βορείου Αιγαίου (28%), Ηπείρου (24%), Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (15%), Δυτικής Ελλάδας (12%), Θεσσαλίας (12%), Στερεάς Ελλάδας (3%) και Νοτίου Αιγαίου (1%), ενώ αντίθετα μείωση παρουσίασε η περιφέρεια Πελοποννήσου (39%), η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (30%) και η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (9%).

Σε κλαδικό επίπεδο, εκτός των πετρελαιοειδών τα οποία συνεισφέρουν κατά 27% στις εθνικές εξαγωγές, κατέχοντας σημαντικό μερίδιο στις εξαγωγές της περιφέρειας Αττικής (27%), της περιφέρειας Πελοποννήσου (76%) αλλά και Κεντρικής Μακεδονίας (15%), δεύτερος σημαντικότερος εξαγωγικός κλάδος είναι τα τρόφιμα τα οποία σημείωσαν αύξηση κατά 327,3 εκατ. ευρώ, δηλαδή 7% σε ετήσια βάση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι εκτός της περιφέρειας Κρήτης, όλες οι υπόλοιπες περιφέρειες σημείωσαν αύξηση της εξαγωγικής τους επίδοσης στον κλάδο των τροφίμων. Επίσης, σημαντική συνεισφορά στο περιφερειακό εξωτερικό εμπόριο έχουν οι κλάδοι των χημικών και πλαστικών, των μετάλλων και των μηχανών και συσκευών.

Όσον αφορά στους εξαγωγικούς προορισμούς και την ανάλυση των εξαγωγικών επιδόσεων ανά αγορά, παρατηρούμε ότι και για το 2016 οι ενδοκοινοτικές αγορές αποτελούν τον σημαντικότερο στρατηγικό εταίρο σε επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, η Ιταλία και η Γερμανία αποτελούν τους σημαντικότερους στρατηγικούς εταίρους σε επίπεδο χώρας αλλά και περιφερειών καθώς βρίσκονται στο top 10 εξαγωγικών προορισμών όλων των ελληνικών περιφερειών, εκτός της περιφέρειας Πελοποννήσου όπου η Γερμανία αποτελεί τον 11ο εξαγωγικό προορισμό.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο παρουσιάζουν οι περιφέρειες Αττικής (17,9 εκατ. ευρώ), Κεντρικής Μακεδονίας (1,1 εκατ. ευρώ), Πελοποννήσου (445,4 εκατ. ευρώ) και η περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (172,8 εκατ. ευρώ), ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο πλεόνασμα εμφανίζουν οι περιφέρειες Θεσσαλίας (566,5 εκατ. ευρώ) και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (310,6 εκατ. ευρώ).